“Hiến chế Phụng Vụ thánh ‘Sacrosanctum Concilium’, chương VI, của Công đồng Vatican II dạy: Giáo Hội nhìn nhận Bình ca là lối hát riêng của Phụng vụ Rôma; vì thế, trong các hoạt động phụng vụ, Bình ca phải chiếm một địa vị chính yếu giữa những loại ca khác.”

Đây là những lời được trích trong phần dẫn nhập của đề tài Giới thiệu Tổng Quát Nhạc Bình Ca do linh mục Giuse Võ Tá Hoàng (giáo phận Qui Nhơn - Ủy viên Ủy ban Thánh nhạc [UBTN] trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam [HĐGMVN] ) trình bày ở Đại hội Thánh nhạc toàn quốc lần thứ 33 được tổ chức sáng ngày thứ Ba, 15-10-2013, tại Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận TP.HCM.

Trước khi lắng nghe đề tài này, Đại hội đã cùng nhau điểm qua những tin tức Giáo Hội và Thánh nhạc; nhất là lắng nghe đúc kết những đóng góp mới nhất về văn bản HƯỚNG DẪN MỤC VỤ THÁNH NHẠC [HDMVTN] (đã được bàn luận trong 4 lần Hội thảo trước đây).

I. Hướng dẫn mục vụ thánh nhạc

Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Thư ký UBTN, cho biết trong 2 năm vừa qua, UBTN đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp (bổ sung những chỗ chưa rõ ý, sửa chữa về câu chữ, hoặc bỏ đi những phần không cần thiết với hoàn cảnh địa phương, … ) từ các Ban Thánh nhạc của các giáo phận, các cha giáo phụ trách thánh nhạc Đại chủng viện, cũng như các thành viên khác của UBTN, nhất là những chỉ dẫn của Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, nguyên chủ tịch UBTN và cha giáo Phêrô Kim Long, nguyên phó chủ tịch UBTN.

Những ý kiến này đã được Đại hội quan tâm đón nhận và sẽ duyệt lại một lần cuối văn bản HDMVTN trước khi trình lên HĐGMVN dịp Hội nghị thường niên kỳ I năm 2014 để xin xem xét và chấp thuận cho thử nghiệm từ 3 đến 6 năm.

Văn bản HDMVTN là một kim chỉ nam quý báu và hữu ích giúp cho mọi thành phần dân Chúa tại Việt Nam biết thực hiện vai trò của mình trong khi sử dụng thánh nhạc trong Phụng vụ sao cho đúng ý của Hội Thánh đã dạy. Trong văn bản này, UBTN đã lưu tâm đến việc nên sử dụng ít nhất một bài hát thuộc thể loại Bình ca (Ca điệu Grêgoriô) trong Thánh lễ, và khuyến khích các nhạc sĩ Công giáo Việt Nam cố gắng sáng tác những bài thánh ca Việt Nam càng gần với Bình ca bao nhiêu càng thánh thiện bấy nhiêu.

Văn bản này là một cẩm nang rất hữu ích cho các linh mục coi sóc các cộng đoàn, cũng như cho các ca trưởng và ca đoàn biết phận vụ và chức năng của mình để tránh những trường hợp không hay khi nhận định phải chọn bài hát và sử dụng bài ấy trong các cử hành Phụng vụ.

II. Giới thiệu tổng quát nhạc Bình ca

Sau khi Đại hội thông qua HDMVTN, linh mục Giuse Võ Tá Hoàng đã giới thiệu tổng quát nhạc Bình ca.

Để có được một cái nhìn khái quát về Bình ca, trong phần I, thuyết trình viên đã từng bước dẫn các tham dự viên tìm hiểu sơ nét lịch sử Bình ca từ đầu cho đến nay. Nhất là trong thế giới hôm nay, người ta vẫn nhìn nhận những giá trị của ca điệu Grêgoriô, vẫn có thể đạt niềm say mê của mình trên những dòng nhạc xưa cổ, đã và đang là nền tảng cho mọi cảm hứng âm nhạc. Chính Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã cổ vũ mạnh mẽ cho việc tái khám phá nét đẹp của nhạc Bình ca.

Trong phần II và III, các tham dự viên đã được hiểu thêm ký hiệu nốt nhạc và các dòng kẻ rất đặc thù, khóa và nốt nhạc, các cung điệu, tiết tấu của Bình ca.

III. Những đề nghị

Từ những gợi ý trên đây, hơn 130 tham dự viên đã chia thành 3 tổ để thảo luận và đóng góp ý kiến.

– Tổ 1: Ban Thường vụ UBTN, các linh mục trưởng Ban Thánh nhạc các giáo phận, các cha giáo phụ trách Thánh nhạc Đại chủng viện.

– Tổ 2: Các linh mục và tu sĩ hoạt động trong lĩnh vực thánh nhạ

– Tổ 3: Các nhạc sĩ, ca trưởng, giáo viên dạy nhạc tại các Trung tâm Mục vụ và thành phần còn lại.

Sau khi thảo luận và góp ý, tất cả các tổ đã đề nghị

– Sớm đưa Văn bản HDMVTN vào thử nghiệm để chấn chỉnh các sinh hoạt thánh nhạc tại Việt Nam, và sau thời gian thử nghiệm sẽ hoàn thiện văn bản này ngõ hầu áp dụng đều khắp tại các cộng đoàn.

– Tiếp tục đào sâu về Bình ca trong lần hội thảo 34 và đi vào cụ thể như áp dụng Bình ca trong các bài ca phụng vụ Việt Nam để mọi người có thể hiểu và cảm nhận nét đẹp thánh thiện của ca điệu này.

– Nên có những lớp hay những khóa hướng dẫn các nhạc sĩ sáng tác để các bài hát được viết ra đúng với giáo huấn của Giáo Hội.

IV. Ban Thường vụ UBTN-HĐGMVN

Kết thúc, Đức cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản, giám mục giáo phận Ban Mê Thuột, chủ tịch UBTN, chủ tọa Đại hội lần thứ 33 đã bổ nhiệm các thành viên trong Ban Thường vụ UBTN nhiệm kỳ 2013-2014:

1. Thư ký: Lm Rôcô Nguyễn Duy

2. Lm Giuse Xuân Thảo - Chủ nhiệm nội san Hương Trầm

3. Lm Phêrô Trương Huy Hoàng - Chủ nhiệm Câu lạc bộ sáng tác

4. Lm Phêrô Kiều Công Tùng - Ủy viên Phụng vụ

5. Lm Giuse Đỗ Quang Khang - Ủy viên Kinh Thánh

6. Lm Giuse Võ Tá Hoàng - Ủy viên

7. Nữ tu Maria Vũ Thị Kim Loan - Ủy viên

8. Nhạc sĩ Phêrô Nguyễn Đình Diễn (tức Phanxicô) - Ủy viên

9. Nhạc sĩ Gioakim Nguyễn Văn Nhựt (tức Minh Tâm) - Ủy viên

Đại hội Thánh Nhạc lần thứ 33 đã khép lại lúc 11g45 cùng ngày. Các tham dự viên vui mừng về những thành quả tốt đẹp đạt được trong Đại hội và hẹn gặp nhau trong lần tới: Hội thảo Thánh nhạc toàn quốc lần thứ 34, vào lúc 8g00 thứ Ba, 29-04-2014, cũng tại Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận TP.HCM.

Thư ký UBTN