Chúa Nhật 5 Mùa Chay, Năm C

Is 43:16-21; Pl 3:8-14; Ga 8:1-11

Làm thế nào để trả lời một câu hỏi hóc búa, nhất là khi người hỏi có ý định gài bẫy? Chúa Giêsu trong Phúc âm hôm nay đã phải đối chất với một câu hỏi như thế. Những người kinh sư và Pharisêu trình lên Chúa một vụ tố tụng người đàn bà mà họ cho rằng họ đã bắt quả tang phạm tội ngoại tình. Thực ra thì bắt được người đang phạm tội ngoại tình cũng khó, chứ đâu phải chuyện dễ, trừ khi người ta để cho tính tò mò làm việc. Mà nếu tò mò trong trường hợp này là phạm tội bằng mắt. Tuy nhiên xem ra họ không quan tâm đến tội ngoại tình cho bằng kế hoạch muốn gài bẫy để đưa Chúa vào tròng và làm khó cho Chúa trước chính quyền La mã và giáo quyền Do thái.

Theo luật Mô-sê, khi người đàn bà bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình, thì phải bị ném đá (Ðnl 22:23). Như vậy nếu Chúa Giêsu trả lời không cần ném đá người đàn bà, thì Người chống lại luật Môsê. Ðàng khác luật La mã áp dụng cho cả người Do thái thời bấy giờ cấm ném đá một người cho đến chết. Vậy nếu Chúa Giêsu đồng ý cho ném đá người đàn bà ngoại tình, tức là Người chống lại luật La mã. Như vậy giữ luật Do thái, thì lại lỗi luật La mã, và ngược lại, giữ luật La mã thì lại lỗi luật Do thái. Ðàng khác nếu Chúa bằng lòng cho ném đá, thì Người lại mâu thuẫn với đường lối yêu thương, nhân từ và tha thứ mà Người vẫn thường giảng dạy. Thật là chuyện tiến thoái lưỡng nan.

Vậy thì Chúa phải trả lời thế nào? Phúc âm kể lại Chúa cúi xuống gạch vài nét trên đất. Chúa vẽ gì, Phúc âm không kể lại. Có lẽ Chúa chỉ vạch vài lằn để tỏ ra Chúa không quan tâm đến ý đồ của họ. Và rồi Chúa bảo họ ai không có tội thì hãy ném đá người đàn bà. Nhưng không ai trong nhóm họ đã dám làm. Rồi họ rút lui có trật tự bắt đầu từ người lớn tuổi.

Ðọc Phúc âm, ta thấy người kinh sư và Pharisêu thường bị Chúa quở trách nhiều nhất vì họ là những người hay bới lông tìm vết, hay phê bình chỉ trích, hay nói mà không làm. Chúa bảo họ là những người kiêu căng, tự phụ và giả hình vì họ giữ đạo theo hình thức bề ngoài, mà lòng họ xa Chúa. Nếu Chúa khắt khe với người Pharisêu và kinh sư thì Chúa lại nhân từ với người có lòng chân thành và khiêm tốn và thương xót người tội lỗi mà có lòng ăn năn sám hối.

Phúc âm cho thấy Chúa Giêsu tỏ lòng nhân từ, tha thứ cho người đàn bà ngoại tình để chị ta có thể bắt đầu cuộc sống mới. Trước hết, Chúa trấn an chị bằng một câu hỏi về việc kết án, mà chị đã biết không ai kết án chị. Chị ta không chối việc chị đã phạm tội. Chị chỉ trả lời là không ai kết án chị. Ðiều đó có nghĩa là những người tố cáo chỉ cũng mặc nhiên nhận mình có tội vì họ đã bỏ đi về nhà có trật tự mà không ai dám ném đá chị. Rồi Chúa cũng hứa không kết án chị. Không kết án chị, không có nghĩa là Chúa dung thứ tội của chị. Vì thế Chúa cho chị ra về, nhưng căn dặn phải xa tránh tội: Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa (Ga 8:11). Lời giảng dạy cũng như việc Chúa làm chứng tỏ Chúa ghét tội, nhưng lại thương người có tội. Chúa Giêsu kêu gọi người đàn bà bắt đầu cuộc sống mới, chấp nhận lòng nhân từ hay tha thứ của Chúa.

Ðề tài bắt đầu mới cũng được tìm thấy trong hai bài đọc Thánh kinh hôm nay. Ngôn sứ Isaiah hôm nay nhìn đến viễn tuợng một cuộc giải thoát mới cho dân Chúa (Is 43:19), không phải giải thoát khỏi ách nô lệ bên Ai cập, nhưng là giải thoát khỏi cảnh lưu đầy bên Babylon để trở về Giêrusalem. Thư gửi tín hữu Philípphê ghi lại việc thánh Phaolô rao giảng đời sống mới, đời sống ân sủng trong ơn nghĩa Chúa. Ðể được sống đời sống mới trong Chúa Kitô, người ta phải thú nhận trong lòng rằng mình có tội.

Có những tội mà người ta phạm và sở dĩ người ta phạm những tội đó là vì người ta có vấn đề. Nói trắng ra là người ta có bệnh: bệnh thể lí hay bệnh tâm lí. Khi mà người ta đối chất với vấn đề, nghĩa là khi người ta loại bỏ được vấn đề, người ta sẽ bớt phạm tội rồi sẽ hết phạm tội. Tuy nhiên người ta phải nhận thức rằng người ta có bệnh. Không chịu nhận mình có bệnh và không chịu nhận bệnh là bệnh, thì không thể được chữa khỏi. Nhận mình có bệnh là bước khởi đầu cho việc trị liệu. Khi mình nhận mình có bệnh, thì mình sẽ tìm hiểu căn nguyên của bệnh bằng cách đọc sách chẳng hạn để tìm hiểu sao mình mắc vào tật xấu tội lỗi này hoặc bàn hỏi với giới chuyên môn để tìm hiểu xem tại sao mình mắc vào chứng xấu tội lỗi kia.

Ở đây ta không bàn đến tội phạm vì lí do kinh tế như đói ăn vụng túng làm liều hay vì khuynh hướng hoặc tư tưởng hướng chiều về đàng trái như lời Chúa dạy: Cái gì từ trong con người xuất ra, cái đó mới làm cho con người ra ô uế (Mc 7:20-23). Ta chỉ bàn đến tội phạm vì lí do tâm lí hay bệnh tâm lí. Căn nguyên của những tội phạm bởi lí do tâm lí có thể là vì cô đơn, hoặc vì tò mò về đàng trái, hoặc ghen tuông, hoặc đánh giá thấp về mình (low self-esteem), hoặc tự ti mặc cảm về phương diện nào đó, hoặc chưa thoả hiệp với chính mình, với những gì mình có, hoặc chưa trưởng thành về đời sống tình cảm và đời sống tinh thần, hay ước muốn chưa được toại nguyện. Ví dụ vì cô đơn mà có thể đi tìm những liên hệ ngang trái.

Hiểu được căn nguyên của bệnh là đã chữa trị bệnh được một phần. Rồi người ta tìm cách loại bỏ những căn nguyên của bệnh và tìm đến xin Chúa giúp giải thoát mình khỏi phạm tội đó. Khi được khỏi bệnh và được khỏi phạm tội, người ta sẽ thấy mình vui sống trong tâm tình biết ơn vì hiểu rằng tại sao trước kia mình phạm tội đó mà nay đã được giải thoát và được tự do, khỏi làm nô lệ cho tội lỗi..

Lời cầu nguyện xin cho được xa tránh dịp tội:

Lạy Chúa Giêsu giầu lòng từ bi và hay thương xót.

Thân phận con người là yếu hèn, hẹp hòi và chấp nhặt.

Thường hay bới lông tìm vết người khác.

Lại còn để ý đến cọng rác ⁽¹⁾ trong mắt người anh chị em,

mà không thấy cái xà ⁽²⁾ trong mắt mình.

Hôm nay con xin sấp mình xưng thú và tạ tội.

Xin tha thứ để con được sống trong ơn nghĩa

với Chúa Phục Sinh. Amen.

Lm Trần Bình Trọng

_________________

1. Lc 6:41

2. Lc 6:41