HÀ NỘI— Chuyên cơ Air Force One chở Tổng thống Mỹ Barack Obama đã hạ cánh tại Hà Nội đúng 9 giờ 30 tối 22/5. Tại phi trường quốc tế Nội Bài, ông Đào Việt Trung, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Việt Nam, và ông Hà Kim Ngọc,

Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, đã chào mừng ông Obama đến Việt Nam, bắt đầu chuyến thăm sẽ kéo dài đến ngày 25/5. Sau đây là bài tường trình từ Hà Nội của An Tôn.

Khi đoàn xe của Tổng thống Obama rời Sảnh VIP của phi trường Nội Bài, tòa nhà chỉ dành để đón tiếp các quan chức và khách cấp cao, họ đi ngang qua những dãy cột cờ treo quốc kỳ Mỹ và Việt Nam và hai bích chương lớn màu đỏ mang các dòng chữ vàng “Nhiệt liệt chào mừng ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021!” và “Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp là trực tiếp góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân”.

Tổng thống Obama nhận hoa khi bước xuống máy bay tại sân bay Nội Bài ở Hà Nội, tối ngày 22/5/2016.

Dường như đó là một cách phía chủ nhà gây ấn tượng với phái đoàn cấp cao Mỹ về việc người dân Việt Nam được thực hiện quyền bầu cử, lựa chọn những người đại diện cho họ ở quốc hội và các hội đồng địa phương.

Đây là chuyến thăm thứ ba của một tổng thống Mỹ đương nhiệm tới đất nước Đông Nam Á này kể từ sau năm 1975. Tổng thống Obama sẽ có lịch làm việc bận rộn, bắt đầu với lễ đón chính thức và hội đàm vào ngày 23/5 với Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang, và dự kiến sau đó hai nhà lãnh đạo sẽ ký kết một số thỏa thuận.

Theo trình tự thời gian, Tổng thống Mỹ cũng sẽ gặp gỡ Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Cả ông Quang, bà Ngân và ông Phúc đều mới tuyên thệ nhậm chức hồi đầu tháng 4 năm nay.

Tổng thống Obama bước xuống sân bay Nội Bài từ Chuyên cơ Air Force One, ngày 22/5/2016.

Cùng ngày 23/5, Tổng thống Obama sẽ gặp Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, người mà ông đã đón tiếp tại Tòa Bạch Ốc hồi tháng 7 năm ngoái.

Sự kiện cuối cùng mà ông Obama thực hiện ở Hà Nội là phát biểu về quan hệ Mỹ-Việt vào sáng 24/5 trước khoảng 2.000 khách là các nhà hoạt động xã hội, cựu sinh viên du học Mỹ, cựu thành viên các chương trình của chính phủ Mỹ và các khách khác.

Nêu kỳ vọng về bài phát biểu của ông Obama, chuyên gia kinh tế có nhiều ảnh hưởng Lê Đăng Doanh nói với đài VOA:

“Tôi hy vọng đấy là một tuyên ngôn về mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, cũng như sự cam kết của Hoa Kỳ ở châu Á, sự cam kết của Hoa Kỳ bảo đảm hòa bỉnh, ổn định và tự do hàng hải và thực hiện các công ước quốc tế về biển trên Biển Đông. Tôi cũng hy vọng Hòa Kỳ sẽ cam kết tiếp tục hợp tác với Việt Nam, xây dựng một nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững. Tôi cũng hy vọng là Hoa Kỳ sẽ có cam kết mạnh mẽ về việc thúc đẩy nền dân chủ, nhân quyền và các giá trị khác mà cả hai nước đều đã có cam kết.”

Trong các ngày 24/5 và 25/5, Tổng thống Mỹ thăm thành phố Hồ Chí Minh, động lực chính của nền kinh tế Việt Nam. Ông sẽ thăm Chùa Ngọc Hoàng, gặp một số doanh gia trẻ của Việt Nam, tham gia một cuộc thảo luận nêu cao lợi ích của hiệp định thương mại tự do Xuyên Thái Bình Dương TPP đối với cả hai nước, và sẽ chủ tọa một cuộc hội thảo với các thành viên của Chương trình Thủ lĩnh Trẻ Đông Nam Á YSEALI.

Chuyến thăm Việt Nam từ ngày 22/5 đến 25/5 là một phần trong chuyến công du Á Châu lần thứ 10 của nhà lãnh đạo Mỹ. Rời Tp. HCMC, ông Obama sẽ đến thăm Nhật Bản cho đến ngày 28.

Chuyến thăm diễn ra vào lúc ông chỉ còn tại nhiệm tổng thống đến tháng 1 năm 2017, sau khi nước Mỹ bầu ra tổng thống mới.

Áp phích chào đón Tổng thống Obama trên đường phố Hà Nội.

Với việc Mỹ sẽ có chính quyền mới trong khi những nhân vật quan trọng có nhiều can dự với Việt Nam ngày một già đi và rời khỏi chính trường, một cố vấn cấp cao về chính sách đối ngoại của Việt Nam nhận định trong thời gian tới Việt Nam sẽ phải xây dựng mối quan hệ với các nhân vật có tầm ảnh hưởng mởi ở Mỹ để tiếp tục duy trì đà tiến của quan hệ giữa hai nước.

Nhưng vị chuyên gia cố vấn cũng cho rằng hai nước chia sẻ những lợi ích chung và đó là một nền tảng bền vững cho mối quan hệ.

Ông Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam, nói với VOA Việt ngữ:

“Tới đây muốn thúc đẩy quan hệ Việt-Mỹ sẽ cần phải có những người bạn mới, sẽ phải rất mất công tìm kiếm những người bạn trong quốc hội, trong nhân dân, trong các doanh nghiệp, trong đoàn thể. Nhưng rất may mắn là trong chính sách tái cân bằng, với quan hệ kinh tế, thương mại ngày càng phát triển, đặc biệt là chính sách hội nhập quốc tế mà đảng và nhà nước Việt Nam đang khởi xướng và thực thi, đó là những tiền đề chủ quan và khách quan rất quan trọng để cả hai bên có thể chia sẻ những lợi ích chung. Dù gì thì gì, bạn gì đi nữa, phải có những cái chung. Mà chung về lợi ích sẽ là nền tảng vững chắc nhất. Chúng tôi rất tin tưởng vào tương lai quan hệ Việt-Mỹ. Và chúng tôi tin tưởng thế hệ trẻ hiện nay và trong tương lai giữa hai nước Việt, Mỹ sẽ có nhiều thứ để chia sẻ”.

Một thông cáo của Tòa Bạch Ốc nói chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản nêu bật cam kết của Tổng thống Obama đối với chiến lược tái cân bằng sang châu Á-Thái Bình Dương, và có mục đích gia tăng sự hợp tác về ngoại giao, kinh tế và an ninh với các quốc gia trong khu vực.

An-tôn / VOA Tiếng Việt