(Một trong những di sản của Obama): Tự cao, tự đại từ khả năng vay mượn, Tổng thống Barack Obama đã đẩy Trung Đông và Bắc Phi vào cơn hỗn loạn và biển lửa chiến tranh.

Thích thuyết giảng những điều mà ai cũng biết về nhân quyền, dân chủ, hoà bình, tự do, bình đẳng, phi-nguyên-tử, nhưng, chẳng biết làm cách nào để đạt tới nên Obama đã ngụp lặn trong ảo tưởng khiến cho siêu cường Hoa Kỳ gánh lấy thất bại trong cuộc chiến bất đối xứng.

Sau khi đến tận chiếc nôi của Đạo Hồi để giảng giải về Hồi giáo quá khích và Hồi giáo ôn hoà, Obama đã cử Ngoại trưởng Hillary Clinton đi khắp Trung Đông và Châu Á để thuyết phục về quyền con người, thúc đẩy phong trào đấu tranh dân sự. Thần chết bị nhốt trong lọ đã phóng ra.

Cùng với Ngoại trưởng Clinton kích động phong trào phản đối dân sự tại Lybia từ năm 2011 rồi Obama tuyên bố lãnh đạo liên minh NATO và Qatar từ ghế sau để lật đổ lãnh tụ Muammar Gaddafi. Gần đây, Obama đổ tội cho Thủ tướng David Cameron về việc để Lybia thành quốc gia thất bại với nội chiến triền miên.

Obama góp phần lật đổ chế độ thế quyền đã tồn tại hơn nửa thế kỷ tại Ai Cập. Tổng thống Mahomed Morsi (2012-2013) của Tổ chức Huynh đệ Hồi giáo lần lượt đưa Ai Cập vào chế độ thần quyền trái với nguyện vọng của dân tộc nên gây ra tình trạng xáo trộn triền miên. Tổ chức này bị một số quốc gia trên thế giới liệt vào danh sách khủng bố.

Tư lệnh Quân đội Ai Cập, Tướng Abdel el-Sisi đảo chánh quân sự lật đổ Morsi năm 2014 và đắc cử chức tổng thống đã ổn định nền chính trị Ai Cập. Obama phản đối và áp dụng cấm vận quân sự mà sau đó phải công nhận và nối lại viện trợ, nhưng, mối quan hệ không mấy nồng thắm.

Obama thi hành kế hoạch rút quân khỏi Iraq năm 2011 do Tổng thống George W. Bush ký với Thủ tướng Noura al-Maliki, và giao cho Clinton toàn quyền trang bị, huấn luyện tổ chức Quân đội Iraq. Nhưng, đến năm 2014, phiến quân ISIS, hậu thân của al-Qaeda đã đánh tan 4 sư đoàn thiện chiến của Iraq, chiếm hai thành phố lớn trên đường tới Thủ đô Baghdad.

Iran công khai nhảy vào, Obama gửi 5,000 lính tới Iraq và phụ trách Không kích, Không yểm cho Quân đội Iraq, dân  quân Shia và dân quân Iran tái chiếm các thành phố bị Vương quốc Hồi giáo (Islamic State, IS) kiểm soát.

Lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad của Syria bằng kiểu phản đối dân sự không thành nên Obama tổ chức và yểm trợ, trang bị cho Quân đội Giải phóng Syria (FSA) tạo ra cuộc nội chiến khủng khiếp nhất từ năm 2011 làm chết hơn 250,000 người và 1/3 dân số nước này phải tản cư hoặc tị nạn tại các quốc gia láng giềng.

Obama và Clinton huy động một số nước tham gia vào liên minh chống Assad bằng quân sự, chính trị, ngoại giao. Tuy nhiên, thái độ bất nhất đối với phiến quân và Damascus của Obama chỉ làm cho Assad ngắc ngư mà không chết. Các nhóm phiến quân ngoài việc chống Assad còn đánh nhau loạn xạ. Lời doạ “Assad phải ra đi” trở thành kiểu doạ con nít cứ lập lại mãi. Tổng thống Assad chống lại mọi đề nghị của Obama.

Chính phủ Obama lúng túng, không biết cách nào thoát khỏi vũng lấy tự tạo ở Syria nên phái Ngoại trưởng John Kerry lo níu áo, van nài người đồng cấp Sergei Lavrov, nhưng, chỉ nghe và làm điều có lợi cho Assad.

Nghe lệnh Lavrov, Hoa Kỳ khuyên FSA rời khỏi Aleppo bị phiến quân phản đối quyết liệt. Không phải lần đầu tiên phiến quân chống Assad bị Obama bỏ rơi.

Tổng thống Vladimir Putin lấy danh nghĩa chống khủng bố quốc tế đã bất thần can thiệp quân sự vào Syria sau khi Bộ Sáu (Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Tàu, Đức) ký Thoả ước Nguyên tử với Iran.

Phi cơ các loại của Nga phối hợp với Không quân Syria oanh kích dữ dội vào các nhóm phiến quân mà 80% nhắm vào Quân đội Giải phóng Syria do Mỹ tổ chức, huấn luyện, trang bị. Obama chỉ phản đối bằng lời khiến cho niềm tin của lực lượng chống Assad và đồng minh Mỹ ở Trung Đông mất tin tưởng.

Chiến dịch tái chiếm thành phố Aleppo bị vây hãm trở thành một cuộc tàn sát khủng khiếp nhắm vào 275,000 thường dân dưới hoả lực của Nga, Syria, dân quân Iran, Hezbollah, dân quân Shia từ Á Phú Hãn, Iraq, Pakistan.

Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã công khai nghiêng về phía Nga và Syria mà trước đây họ hỗ trợ nhiệt tình cho các nhóm phiến quân chống Tổng thống Bashar al-Assad.

Khi Obama đe doạ sẽ cho phi cơ bảo vệ FSA thì Putin đưa hệ thống phòng không tối tân nhất S-400 vào Syria làm cho Tổng Tư lệnh siêu cường duy nhất tắt tiếng.

Tổng thống Barack Obama mang đầy ảo tưởng và quá bất lực đã đẩy Trung Đông và Bắc Phi vào cảnh xung đột đẫm máu và triền miên sẽ để lại cho người kế nhiệm một di sản tồi tệ nhất trong dòng lịch sử Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

Trung Đông từng là kho nhiên liệu cần thiết được Hoa Kỳ bảo vệ cho sự phát triển kinh tế thế giới và sự tiến bộ của nhân loại.

Bây giờ, Nga và Trung Quốc sẽ sử dụng kho nhiên liệu này để giành ưu thế chiến lược kinh tế thế giới.

Iran được tháo còng cấm vận sẽ phối hợp với Nga và Syria thành một lực lượng vượt trội so với các quốc gia Sunni như Thổ Nhĩ Kỳ, Á Rập Saudi, Ai Cập để bành trướng dòng Shia.

Mối thù truyền kiếp Shia-Sunni kéo dài triền miên từ thế kỷ thứ 7 sẽ nổ ra đẫm máu và man rợ hơn khi Iran phát động tham vọng bành trướng tại Trung Đông và Bắc Phi.

Chiếc dù Mỹ che cho Trung Đông và Bắc Phi bị Obama từ từ khép lại, chỉ còn những lời đầu môi chót lưỡi mà không một quốc gia nào trong khu vực đó còn tin tưởng.

Obama cản trở Israel, Á Rập Saudi để cho Hezbollah, Hamas, Houthi ở Yemen lộng hành.

Với khả năng kinh tế của Trung Quốc, kho vũ khí tối tân của Nga, tham vọng vô bờ của Iran có thể biến Trung Đông và Bắc Phi trở nên thành trì bất khả xâm phạm.

Chính quyền Donald Trump sẽ gỡ thế cờ bí này như thế nào vẫn là một câu đố khó giải.

Đại-Dương

Dec 5, 2016

Nguồn: vietnamdaily.com

--------------------------

Tài liệu tham khảo:

- The Latest: Iran and Russia reaffirm alliance in Syria war (AP)

- No more room for the dead as Syria's Aleppo is crushed (AP)

- Syrian rebels weakened in Aleppo battle by their own divisions (Reuters)

- Exclusive: Syrian rebels tell U.S. they won't leave Aleppo (Reuters)

- Syrian forces seize control of more than half of Aleppo's rebel districts (Guardian)

- Egypt and Turkey Soften Positions on Syria, Benefiting Assad (NYT)

- Fearing abandonment by Trump, CIA-backed rebels in Syria mull alternatives (TWP