11 quốc gia nước tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương tuyên bố đổi tên thỏa thuận TPP và đặt ra lộ trình thực hiện. Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản chính thức tuyên bố thỏa thuận Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) đổi tên thành Hợp tác Toàn diện và Cấp tiến Xuyên Thái Bình Dương, trong buổi họp báo trưa 11/11/2017.
Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh (trái) bắt tay với Bộ trưởng Tái thiết Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi sau buổi họp báo về TPP trưa 11/11. Bản quyền hình ảnh Getty Images
Ông Toshimitsu Motegi nói thỏa thuận sẽ đi vào hiệu lực sau khi 6 trên 11 quốc gia thông qua và rằng ông hi vọng việc thông qua thỏa thuận này sẽ là bước tiến trong việc đưa Hoa Kỳ trở lại.
Bàn tròn cuối tuần: APEC bế mạc, TPP đổi tên, Trump tới Hà Nội
Sáng 11/11, Bộ trưởng Thương mại Canada đăng một dòng tin tích cực trên Twitter, hoan nghênh thay đổi trong thỏa thuận mới, bao gồm các quy định nghiêm khắc hơn về bảo về quyền lợi người lao động và môi trường.
Trước đó số phận của tiến trình đàm phán kể như tan biến sau khi Canada bị cáo buộc 'đánh trống bỏ dùi' vào phút chót, khiến làm ngưng nỗ lực phục hồi thỏa thuận vốn đã mất đi sự tham gia của Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Thương mại Canada François-Philippe Champagne sau đó cho biết đã đạt được tiến bộ cho thỏa thuận này trong bối cảnh giới lãnh đạo các nước APEC nhóm họp tại Đà Nẵng.
Ông Champagne bác bỏ tin nói Thủ tướng Justin Trudeau đã cố tình không dự một cuộc họp về TPP hôm thứ Sáu, và nói việc Thủ tướng Trudeau không tới họp là do "trục trặc đặt lịch họp".
"Chưa bao giờ có ý định không đến tham dự bất kỳ cuộc họp nào," ông nói.
Thủ tướng Trudeau trước đó nói rằng Canada sẽ không việc gì phải vội vàng tham gia vào thỏa thuận TPP mới với 11 thành viên.
Giới chức Canada trước đó nói nước này không phải là quốc gia duy nhất cần thêm thời gian để làm việc nhằm thông qua thỏa thuận TPP sau khi tỏ ý muốn xem xét lại một số điều khoản liên quan đến ngành xe hơi.
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, người không đọc bài diễn văn quan trọng vào hôm thứ Sáu tại APEC, trước đó phải hoãn phiên họp mà ông chủ trì vì đoàn Canada không xuất hiện.
Theo dự kiến 11 nước thành viên TPP chỉ còn cơ hội trong ngày thứ Bảy 12/11 để đưa ra một tuyên bố chung.
Một học giả Mỹ nói không đồng tình với việc Tổng thống Donald Trump đưa Hoa Kỳ ra khỏi TPP nhưng nói rằng nội dung TPP như dự thảo hiện nay là đã được "soạn thảo rất dở".
"Ý tưởng về TPP là tốt nhưng tôi không thích chi tiết của nó bởi có nhiều điểm thiếu rõ ràng và các bên tham gia có thể lợi dụng sự thiếu rõ ràng này," Jenik Radon, Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Columbia nói với BBC Tiếng Việt bên lề một hội nghị kinh doanh tại Đà Nẵng.
Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada cho rằng TPP đã 'hồi sinh' trong một 'tên gọi mới' và trở thành 'một điểm sáng thành công' của APEC 2017 tại Đà Nẵng:
"TPP đã hồi sinh với tên gọi mới là Hiệp định Đối tác Tiến bộ và Toàn diện xuyên Thái Bình Dương," Luật sư từ Canada chia sẻ trên trang FB cá nhân.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau thăm chính thức Việt Nam trước khi dự APEC. Bản quyền hình ảnh Getty Images
Tổng thống Hoa Kỳ dự APEC và có chuyến thăm chính thức VN vào hôm 12/11. Bản quyền hình ảnh Getty Images
Tuy nhiên theo ý kiến này, trước mắt CPTPP vẫn còn phải giải quyết 'những vấn đề còn tồn đọng' do 'một số bất đồng' của một số thành viên, Luật sư Khanh nêu tiếp nhận xét:
"Nếu đạt được thỏa thuận, CPTPP vẫn phải còn mất tối thiểu từ 3 tháng đến 1 năm nữa mới có hiệu lực vì 11 quốc gia thành viên còn phải trình qua quốc hội để luật hóa thỏa thuận mới này.
"Sau khi CPTPP này đi vào thực tế, vấn đề là vẫn phải tiếp tục nổ lực phát triển và hoàn thiện nó. Kế đến là vẫn phải tiếp tục tiếp cận để vận động chính phủ Mỹ cũng như một số các quốc gia khác như Nam Hàn, Nam Dương và Ấn Độ cùng tham gia... Cuối cùng CPTPP là một điểm sáng thành công của APEC - Đà Nẵng 2017," Luật sư Vũ Đức Khanh nêu quan điểm từ Canada.
Nguyễn Hoàng BBC Vietnamese, Đà Nẵng