Chúa Nhật 21 Thường Niên, Năm A

Mt 16: 13-20

Trong cuộc họp báo trên chuyến bay từ Hàn Quốc trở về Vatican chiều thứ hai 18-8-14, nhân câu hỏi về đức giáo hoàng danh dự Bênêđicto,

đức thánh cha Phanxicô hé cho biết nếu ngài cảm thấy không thể thực hiện nổi nhiệm vụ của mình nữa, ngài chắc chắn sẽ theo gương của Đức Bênêđíctô thứ 16. Đức Bênêđíctô đã từ nhiệm ngày 11-2-2013 vì lý do già yếu.

Khi Chúa Giêsu nói với Phêrô, anh là tảng đá, thì hẳn để là tảng đá cũng cần vững mạnh, ít ra là nhìn thấy khoẻ mạnh. Ấy vậy mà tảng đá kế vị Phêrô trước đây, trước hai vị còn sống, là thánh giáo hoàng Gioan Phaolô II, thì tay lại run rẩy (vì bệnh Parkingson), và chân đi không vững phải ngồi trên xe đặc biệt. Nhưng ngài vẫn là tảng đá kế vị Phêrô.

Vậy tảng đá, ngoài ý nghĩa vững chắc, chống đỡ, thì tảng đá còn có một ý nghĩa khác không kém phần quan yếu. Đó là : (1) tảng đá là nơi qui tụ, (2) tảng đá là nơi hợp nhất.

1. Tảng đá qui tụ

Tảng đá như nền nhà, quy tụ gạch, xi măng, cát, sắt… để làm thành căn nhà. Căn nhà trong mạch ý Tin Mừng hôm nay chính là Hội Thánh. Là giáo hoàng, tức là đá tảng, vì kế vị Phêrô là tảng đá, nên đi đến đâu tảng đá này cũng quy tụ muôn người lại. Tại Vatican hàng hàng người tụ về tuần ít là hai lần : trưa Chúa nhật đọc kinh truyền tin với đức thánh cha, và sáng thứ tư với buổi triều yết chung. Còn đi xa, thì giáo hoàng quy tụ còn đông hơn thế, như thánh lễ tại bãi biển ở Braxin, tảng đá Phanxicô quy tụ trên hai triệu người.

Vị giáo hoàng trước, thánh Gioan Phaolô II, khi về già, nếu không diễn được hình ảnh tảng đá cho người ta tựa vào, thì hình ảnh cụ già Wojtyla tám mươi mấy tuổi vẫn và có khi còn hơn nữa, càng trở nên rõ nét hơn hình ảnh của tảng đá quy tụ. Bởi tâm lý chung, nhất là tâm lý người Việt, người ta quy tụ về nhà người bô lão, chứ không tụ họp nơi nhà đám trẻ (giống như tết nhất tới, người ta qui tụ về nhà ông bà để chúc thọ). Người bô lão là yếu tố thuận lợi để tụ hội, hợp nhất.

Phát ngôn viên Tòa Thánh thời ĐGH Gioan Phaolô II, tiến sĩ Navaro Valls đã nhận xét về đức Gioan Phaolô II như sau : “Sức khỏe của ngài xuống hẳn, nhưng cảm ơn Chúa, điều đó không cản trở công việc của ngài. Tay bị run, phát âm nhiều chữ không rõ, nhưng đây có khi lại giúp ngài nói được với dân chúng hùng hồn hơn ở chiều kích mới.” “Cảm tưởng của tôi,” lời giáo sư Navaro Valls, “là khi người ta thấy tay ngài run, thì mọi thành quách bên trong của họ bị sụp đổ hết. Cánh tay run, đôi chân không vững phải tựa vào gậy lại có tác dụng mạnh hơn thân hình cường tráng của ngài cách đây hơn 20 năm khi mới lên nhận nhiệm vụ kế vị Phêrô tảng đá.” Phêrô là tảng đá, tảng đá quy tụ. Hình như càng già càng có khả năng quy tụ ! Nói thế không có nghĩa vị giáo hoàng trẻ tuổi thì ít có khả năng quy tụ hơn, nhưng muốn nói : đã là giáo hoàng, đấng kế vị Phêrô Tảng Đá, thì cũng là tảng đá quy tụ muôn người.

2. Tảng Đá Hợp nhất.

Qui tụ và hợp nhất có họ với nhau, có nét giống nhau, nhưng ta tạm phân biệt như sau: qui tụ là từ nhiều nơi trên khắp mặt địa cầu này hội về một chỗ. Hợp nhất là cho dẫu phân tán ở khắp mọi nơi trên thế giới, nhưng vẫn hướng về một người, một đích để hợp nhất. Phêrô là đá tảng hợp nhất.

Khi Chúa Giêsu nói xây Hội Thánh trên đá tảng Phêrô, thì Ngài còn nói thêm: “quyền lực hỏa ngục không thể phá được.”

Phân tích có vẻ chú giải Kinh Thánh một chút, ta thấy trong hỏa ngục có ma quỷ. Hỏa ngục không thể phá đổ được, tức ma quỷ không thể lật nhào Hội Thánh được. Ma quỷ tiếng Hilạp là diabolos (dia: xuyên qua; bolein = bolo=ném), tức kẻ gây chia rẽ, kẻ gây rối.

Trong ý nghĩa tảng đá hợp nhất, ta sẽ diễn dịch lại lời Chúa Giêsu như sau: “Con là Phêrô nghĩa là tảng đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây một Giáo Hội duy nhất, kẻ phá rối, kẻ gây chia rẽ không đời nào phá vỡ nổi sự hợp nhất Ta xây dựng.”

Thử điểm lại các tôn giáo trên thế giới, và cách riêng Kitô giáo thôi, ta thấy không có Hội thánh nào khác ngoài Hội Thánh Công Giáo Roma có sự hợp nhất hữu hình này.

-Ví dụ Anh Giáo, với cơ cấu có 7 Bí Tích như công giáo (“như” về con số 7 chứ không phải “như” về tính thành sự), họ có 27 Giáo Hội khắp nơi. Nhưng họ đâu có một con người hữu hình, một điểm nhắm cụ thể để họ hướng về đâu. Anh Giáo tại Mỹ, đâu có lệ thuộc gì Anh Giáo tại Anh quốc là nơi phát sinh ra Anh Giáo. Anh Giáo tại Úc không liên hệ gì tới Anh Giáo tại Mỹ, tới Anh. Họ toàn quyền tổ chức phong cả chức giám mục cho người nữ.

-Ví dụ như Chính Thống với 13 Lễ chế khác nhau, và ngay cả cùng một lễ chế, như lễ chế Byzantin mà ở hai nước khác nhau thôi, thì Chính Thống Rumani chẳng cần hướng lòng mình về Chính Thống Nga. Chính Thống Nga chẳng cần ngó xem Chính Thống Constantinop (Thổ Nhĩ Kì, nôi của Chính Thống Giáo) đang làm gì để noi theo. Mỗi nước có một giáo hội Chính Thống độc lập. Họ có liên kết với nhau cũng rất lỏng lẻo, và chỉ là liên kết trên phiên họp lâu lâu (mấy chục, mấy trăm năm…) một lần.

-Còn Tin Lành thì càng khó thấy sự hợp nhất. Mấy trăm giáo phái khác nhau là mấy ngàn thế giới: nào là Lutheran, Presbyterian, Methodist, Baptist, Phục Lâm ngày thứ 7… Mỗi giáo phái là một thế giới, mà hơn thế nữa, mỗi giáo phái tại mỗi nước, lại không lệ thuộc gì, không hợp nhất gì với cùng một giáo phái đó, tại các nước khác. Ranh giới quốc gia phân chia luôn ranh giới đạo giáo. (Và còn nhỏ hơn, trong cùng một nước, mà tỉnh này khác tỉnh kia. Vd: Hội Thánh Tin Lành Trần Hưng Đạo và Hội Thánh Tin Lành Nguyễn Tri Phương, đâu nhất thiết phải hợp nhất với nhau).

Tóm lại các Hội Thánh kể trên chỉ có cấp quốc gia mà không có cấp hoàn vũ.

Trong khi đó, Hội Thánh Công Giáo, dù ở chân trời góc biển nào, dù màu da khác nhau tương phản, đều qui về, đều hợp nhất dưới một con người hữu hình, mang danh hiệu đấng kế vị Phêrô, Tảng Đá hợp nhất. Đây là nét trổi vượt, tính hơn hẳn, là lợi thế của Hội Thánh Công Giáo Roma trên con đường hợp nhất Kitô hữu, đến nỗi có thành ngữ, đường nào cũng dẫn tới Roma.

Sách Giáo Lý Chung, số 882, nói về ĐGH như sau: “Đức thánh cha, giám mục của Roma, kẻ kế vị Phêrô, là nguồn mạch và nền tảng hữu hình và vĩnh cửu về sự hợp nhất giữa các giám mục và sự hợp nhất của toàn thể cộng đoàn tín hữu.”

“Anh là Phêrô nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy.”

Ta đã diễn dịch rằng “Anh là Phêrô nghĩa là tảng đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây một Hội Thánh duy nhất, kẻ phá rối, kẻ gây chia rẽ không đời nào phá vỡ nổi sự hợp nhất Thầy xây dựng.”

Trong Kinh Tạ ơn của bất cứ thánh lễ nào, cử hành bằng bất cứ ngôn ngữ nào: Tây Tàu Mỹ, Lào, Campuchia, K’hor, H’Mong… đều có một lời cầu cho đức giáo hoàng, Tảng Đá hợp nhất. Ta hãy đặc biệt hợp lòng. Và ta hãy long trọng tuyên xưng rằng ta tin vào một Hội Thánh duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền, mà trong đó nét trổi vượt chính là sự hợp nhất, do bởi có ĐGH là đá tảng hợp nhất, tảng đá qui tụ. Amen.

Anphong Nguyễn Công Minh, ofm