Lễ Thánh Gia, Năm B
Hc 3:3-7,14-17; Cl 3:12-21; Lc 2:22-40
Giáo hội thiết lập lễ thánh gia vào năm 1921 để chỉ cho thấy tầm quan trọng của đời sống gia đình khi mà những liên hệ gia đình trở nên lỏng lẻo. Thiên Chúa tạo dựng người nam và người nữ để làm thành gia đình, có cha có me và con cái để yêu thương săn sóc lẫn nhau.
Vì yêu Thiên Chúa Cha đã sai Con Một xuống thế cứu chuộc nhân loại tội lỗi. Vì yêu Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế gian làm người để cứu chuộc nhân loại. Vì yêu trinh nữ Maria chấp nhận địa vị làm mẹ Ðấng cứu thế. Cũng vì yêu, thánh Giuse đưa Hài nhi và mẹ Người trốn sang Ai cập (Mt 2:14).. Và cũng chính tình yêu đã đưa gia đình thánh trở về Nadarét. Ở đó thánh Giuse cung phụng cho gia đình thánh như có thể bằng cách làm nghề thợ mộc.
Người ta thường nói: Gia đình là nền tảng của xã hội. Dù gia đình lớn hay nhỏ thì gia đình vẫn là cần thiết cho đời sống xã hội. Chính trong khung cảnh an toàn và bầu khí ấm cúng của gia đình, mà những giá trị nhân bản được truyền đạt xuống cho con cháu. Việc đầu tư vào con cái phải được bắt đầu từ khi thụ thai và sau khi sinh con. Con cái được thụ thai phải là do kết quả của tình yêu giữa vợ chồng trong hôn nhân được thánh hiến, chứ không phải là chuyện qua đường, ngẫu nhiên mà có thụ thai.
Sống và lớn lên không có gia đình, người ta có thể mất đi mức độ thăng bằng về đời sống tình cảm. Khi gia đình đổ vỡ, những căn tính về phái tính và gia đình của con cái sẽ bị thuyên giảm. Sống trong những xã hội đang trên đà phát triển về kinh tế, hay kĩ nghệ và hậu kĩ nghệ, thì những giá trị gia đình bị suy giảm. Trong một xã hội như vậy, những luật pháp thường nhắm cổ võ và bảo vệ cá nhân hơn là gia đình như luật li dị, phá thai, luật bảo vệ con cái chống lại cha mẹ.. Cộng thêm vào đó còn phải kể đến những phim ảnh, báo chí đồi truỵ, những nạn nghiện ngập, sút sách. Một bảng thống kê của hãng bảo hiểm Mutual Life tại Massachusetts hỏi người lớn xem họ lãnh hội những giá trị căn bản từ đâu đến, có khoảng 70 % tới 80% trả lời là do gia đình. Khi chính những người lớn này được hỏi xem con cái họ học đòi những giá trị từ đâu, thì 2/3 trả lời là vô tuyến truyền hình, phim ảnh, âm nhạc 1.. Vì hoàn cảnh kinh tế, vì đời sống xã hội phức tạp, cả cha lẫn mẹ thường phải đi làm cho nên ít dành thời giờ cho con cái.
Nếu gia đình là nền tảng của xã hội, thì gia cũng phải là nền tảng của giáo hội. Nói theo phương diện đạo đức thì gia đình là một đơn vị tôn giáo đầu tiên. Giáo hội thánh hoá đời sống gia đình qua Bí tích hôn phối. Giáo hội coi Bí tích hôn phối là thánh thiện vì đời sống hôn nhân mong được thánh thiện nếu muốn được phản ảnh gia đình Na-da-rét. Gia đình Thánh Gia Thất nêu tấm gương mà mỗi gia đình đạo hạnh phải noi theo như những lời khuyên dạy khôn ngoan trong sách Huấn ca: Ai vâng lệnh Chúa, sẽ làm cho mẹ an lòng (Hc 3:6). Ðiều đó có nghĩa là người mẹ sẽ được hạnh phúc khi con mình vâng lệnh Chúa là nguồn mạch mọi sự khôn ngoan.
Giáo hội trình bày gia đình Na-da-rét là gia đình lý tưởng cũng ý thức được những khiếm khuyết có thể làm ly tán bất cứ đời sống gia đình nhân loại nào. Ðó là lý do tại sao trong thư gửi tín hữu Côlôsê, thánh Phaolô khuyên họ làm sao sống tinh thần Kitô giáo. Thánh nhân khuyên bảo họ: Hãy mặc lấy những tâm tình từ bi, nhân hâu, khiêm cung, ôn hoà, nhẫn nại, chịu đựng lẫn nhau và hãy tha thứ cho nhau (Cl 3:12-13). Trong gia đình, các phần tử được kêu gọi mang trách nhiệm cho nhau. Thành phần mang bệnh hoạn tật nguyền cũng phải được săn sóc về thể chất, tinh thần và đời sống thiêng liêng. Những thành phần quá cố trong gia đình cũng phải nằm trong lời cầu nguyện của gia đình.
Người công giáo cần đem Chúa vào đời sống gia đình để Chúa đồng hành và làm chủ đời sống gia đình. Ði dâng thánh lễ chung vào ngày Chúa nhật và cầu nguyện chung trong gia đình là những yếu tố quan trọng và cần thiết để liên kết các phần tử trong gia đình lại với nhau. Không những cầu nguyện chung bằng cách đọc những kinh có sẵn trong sách kinh, mà còn cầu nguyện cho nhau bằng cách dùng những lời lẽ riêng của mình dâng lên Thiên Chúa như những nhân vật trong Thánh kinh đã làm. Chẳng hạn cặp vợ chồng mới cưới là Tôbia và Xara cầu nguyện trong buổi thành hôn thế này: Giờ đây không phải vì lí do sắc dục, mà con cưới em con đây, nhưng vì lòng chân thành. Xin Chúa đoái thương chúng con, cho chúng con được chung sống bên nhau đến tuổi già (Tb 8:7). Còn ông Raguel cầu nguyện cho con rể là Tôbia như sau: Chúc con đi mạnh giỏi và bình yên (Tb 10:11). Rồi ông cầu nguyện cho con gái là Xara: Thôi con đi bình yên. Cha mong được nghe toàn những tin tốt lành về con (Tb 10:12). Còn bà Edna cầu nguyện cho con rể là Tobia: Trước mặt Chúa, mẹ gửi gắm Xara cho con (Tb 10:13). Rồi ông Tôbít cầu nguyện cho con trai là Tobia và con dâu là Xara: Hãy phụng thờ Thiên Chúa trong sự thật và làm đẹp lòng Người. Hãy truyền dạy con cái thực thi công chính và làm việc bố thí, biết tưởng nhớ Thiên Chúa và chúc tụng danh Người mọi lúc, trong sự thật, với hết sức mình (14:8).
Gia đình Thánh Gia Thất mà Giáo hội mừng lễ hôm nay phải là mẫu mực cho mỗi gia đình Kitô giáo. Mỗi phần tử trong gia đình có thể noi gương những gì nơi Chúa hài nhi, nơi mẹ Maria, nơi Thánh Giuse? Và ta cũng cầu nguyện cho sự thành đạt và hạnh phúc cho đời sống gia đình.
Lời cầu nguyện cho gia đình của Phong trào Thăng tiến Hôn nhân Gia đình:
Lạy Thánh gia, xưa thánh Cả Giuse
đã đưa Mẹ Maria và Chúa Giêsu trốn sang Ai-cập.
Thánh gia đã chia sẻ những tân toan trong đời sống gian nan.
Xin Thánh gia cho chúng con:
- Biết thông cảm và sống theo lời Chúa dạy trong Thánh kinh.
- Biết lắng nghe và kính trọng nhau, lúc vui cũng như khi buồn.
- Biết nhịn nhục và hoà giải khi tính tình và cách cư xử khác nhau.
- Biết hiếu nghĩa và chung thuỷ từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội.
- Biết lấy gương lành mà dưỡng dục con cái.
- Giêsu- Maria- Giuse!
- Ðời chúng con sóng gió ba đào, xin ban ơn can đảm, kiên trì.
- Gia đình chúng con trẻ già xung khắc, xin ban ơn quảng đại thứ tha
- để chúng con an vui chấp nhận lẫn nhau.
- Giáo hội Chúa cần nhiều tín hữu nhiệt thành sốt mến.
- Xin cho chúng con biết phụng sự trong tin yêu,
- để cùng nhau xây dựng nước Chúa muôn đời. Amen
Lm Trần Bình Trọng
_____________________
- Mutual Life tại Massachusetts, Tháng 11, 1991.