Hoa Kỳ lên tiếng bày tỏ quan ngại trước tin tàu Trung Quốc nổ súng nhắm vào một tàu cá Việt Nam gây hỏa hoạn tại khu vực quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông mà cả hai nước Việt-Trung đều dành chủ quyền.

Việt Nam ngày 25/3 tố cáo Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và đi ngược lại Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông khi cho tàu tuần tra truy đuổi và bắn cháy tàu cá của một ngư dân ở Lý Sơn (Quảng Ngãi) hôm 20/3.

Trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 26/3, quyền phó phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Patrick Ventrell, nhấn mạnh:

“Là một nước Thái Bình Dương, Hoa Kỳ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình-ổn định, tôn trọng luật quốc tế, quyền tự do hàng hải và thương mại hợp pháp không bị cản trở tại Biển Đông. Vì vậy, chúng tôi cực lực phản đối việc bất kỳ bên nào đe dọa hay dùng võ lực trong việc giành chủ quyền ở Biển Đông.”

Đáp câu hỏi liệu Hoa Kỳ có xem việc Trung Quốc nổ súng vào tàu Việt Nam trên Biển Đông là hành động leo thang tranh chấp hay không, ông Ventrell nói:

“Hiện giờ chúng tôi đang điều nghiên vụ việc. Các vụ như thế này chứng tỏ nhu cầu cần phải có một bộ quy tắc ứng xử Biển Đông như chúng tôi từng nói trước nay để có thể giải quyết các sự cố kiểu này một cách minh bạch, dựa trên luật lệ. Tuy nhiên, tại thời điểm này, chúng tôi vẫn đang tìm hiểu thêm thông tin về sự việc.”

Ông Ventrell cũng cho biết thêm rằng Hoa Kỳ muốn có thông tin thêm từ cả hai phía Việt Nam và Trung Quốc liên quan đến vụ việc xảy ra hôm 20/3.

Các hình ảnh được báo chí Việt Nam phổ biến cho thấy tàu cá của thuyền trưởng Bùi Văn Phải ở Quảng Ngãi trở về đất liền trong tình trạng cabin và nhiều đồ đạc trên tàu bị cháy rụi.

Phát ngôn nhân Lương Thanh Nghị của Bộ Ngoại giao Việt Nam nói “Đây là vụ việc hết sức nghiêm trọng, vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, đe dọa tính mạng và gây thiệt hại tài sản của ngư dân Việt Nam.”

Ông Nghị cho biết chính phủ Việt Nam đã trao công hàm phản đối cho đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội và yêu cầu xử lý vi phạm và bồi thường cho ngư dân Việt.

Đáp lại, Bộ Quốc phòng Trung Quốc khẳng định tố cáo của phía Việt Nam là “hoàn toàn bịa đặt” và “vô căn cứ”.

​​Hãng thông tấn AP trích thông cáo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm 26/3 nói tàu hải quân Trung Quốc bắn hai đợt pháo sáng vào bốn tàu cá Việt sau khi thổi còi, la hét, và đưa cờ hiệu yêu cầu các tàu Việt phải ngưng đánh bắt và rời khỏi khu vực mà Trung Quốc nhận chủ quyền nhưng tàu Việt Nam bất tuân.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói hai đợt pháo sáng bốc cháy trên không, lực lượng Trung Quốc không nổ súng vào tàu cá Việt Nam cũng như chẳng có tàu cá nào của Việt Nam bị bốc cháy cả.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc tố cáo ngược lại rằng tàu cá Việt Nam hoạt động bất hợp pháp trong vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa.

Vẫn theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Bắc Kinh có quyền đuổi tàu cá Việt xâm nhập hải phận ra khỏi khu vực để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích hàng hải quốc gia.

Trước đó, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Hồng Lỗi, tuyên bố Bắc Kinh đã có hành động “hợp lý và chính đáng” chống lại tàu cá Việt Nam.

Ông Hồng Lỗi cũng đồng thời bác bỏ tin nói tàu Trung Quốc gây hư hại cho tàu cá Việt Nam.

Trà Mi / VOA