KIÊN GIANG - Có lẽ ít ai chú ý trên trái đất có bao nhiêu hòn đảo lớn nhỏ; và có bao nhiêu hòn đảo được ánh sáng Tin Mừng chiếu rọi? Chúng tôi vừa có chuyến đi thăm giáo họ Hòn Tre, ở trên một xã đảo, thuộc huyện Kiên Hải, phía tây tỉnh Kiên Giang. Xin được tường thuật lại chuyến đi nhiều cảm xúc này cùng quí độc giả.

Đến Hòn Tre

8 giờ sáng ngày 24/12/2012, chúng tôi đã ngồi uống cà phê ở Rạch Giá. Quang cảnh ở thành phố này thật thanh bình. Khi rời quán để xuống bến tàu, chúng tôi cảm thấy dễ chịu vì thái độ mến khách và giá cả trong quán ăn “đúng lương tâm kinh doanh!”.

Tàu cao tốc đi Hòn Tre – Hòn Sơn – Phú Quốc đậu đầy bến, không có vẻ ồn ào nhưng ngày nào cũng có ba chuyến đi và về theo đường thẳng của ba đảo trên bản đồ. Có nhiều tài liệu nói về ba hòn đảo này, có thể tìm kiếm dễ dàng trên net, thế nên chỉ xin nói qua vài nét về Hòn Tre mà chúng tôi dừng chân.

Hòn Tre hay còn gọi là Hòn Rùa, mang cái tên đậm chất dân gian, nằm trên vùng biển bao la, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Biển là nguồn sống của người dân tại đây vì Hòn Tre có một khu hệ tôm cá phong phú và đa dạng với các loại như tôm tích, hàu, cá đối, ghẹ…Trên đảo có những bãi đá trải dài tạo thành cảnh quan thiên nhiên khá hoang sơ.

Chúng tôi bước xuống ca-nô. Những chiếc ca-nô tiếp xúc với nước biển hằng ngày nên trông cũ kỹ, không thông thoáng; người nào quen sống hòa đồng mới không cảm thấy có vấn đề gì. Nước biển không trong xanh như vùng biển Khánh Hòa nhưng chúng tôi vẫn cảm thấy thú vị; bỗng nhớ đến cuốn phim “Cuộc đời của Pi”. Trong phim, biển thật dữ dội, con người như nhỏ bé và bất lực trước thiên nhiên, nhờ có niềm tin vào thượng đế mà Pi mới có đủ nghị lực sống, chúng tôi nghĩ rằng, gạch nối giữa con người và Thiên Chúa chính là niềm tin.

Cha phó và mấy ông trùm của giáo họ Hòn Tre đón chúng tôi ngay bến tàu rất đơn sơ. Đó là một chiếc xe kéo chỉ có hai bánh và hai càng, trong khi quà của chúng tôi gói gọn trong va li và thùng, gồm truyện tranh Kinh Thánh do một linh mục ở Châu Âu tặng, truyện tranh giáo dục Thiếu nhi do một cha dòng ở Hoa Kỳ tặng và bánh kẹo, bong bóng do một độc giả VietCatholic tặng, dù chị đang là một bệnh nhân. Đi hết con dốc rồi phải lên nhiều bậc đá mới đến nhà thờ nhỏ, vách bằng tre, chúng tôi thấy mình hết hơi, thế mà quí cha ngày nào cũng đi lên đi xuống, giáo dân cao tuổi cũng vậy. Còn nhà thờ lớn đang xây thì mới có được cái tháp chuông, từ ngoài biển xa cũng nhìn thấy. Gió thổi mạnh dù cái nắng buổi trưa mới bắt đầu gay gắt.

Trước khi làm việc gì có “tính quần chúng” cao, chúng tôi thường thực hiện hành vi bác ái nho nhỏ để mong Chúa thương, giúp cho thành công. Thật ra, chúng tôi muốn chia nhiều hơn nhưng cha phó trẻ cho biết cộng đoàn cũng muốn chia 40 phần quà cho các hộ gia đình nghèo quà Giáng Sinh nhưng không…được phép!?! Thế là thầy dòng và chúng tôi len lỏi quanh đảo bằng xe gắn máy thăm có năm gia đình nghèo.

Từ nhà thờ, rẽ tay phải, bọc con đường duy nhất vòng quanh đảo là khu dân cư đông đúc, khá chật hẹp, dốc quanh co vì đá, khó đi…chúng tôi trao phong bì cho hộ nghèo mà thầy giới thiệu là “hết sức khó khăn”, một cach nhanh gọn mà không thiếu kém tình cảm. Sau đó, chúng tôi được đi vòng quanh đảo với quang cảnh rất thiên nhiên với biển, núi, đá và cây cỏ.

Hòa niềm vui với họ đạo

Đêm 24/12/2012, chúng tôi cùng tham dự Noel với họ đạo bằng tiết mục Ông già Noel phát quà. Đây là lần đầu tiên trên đảo, giáo họ Hòn Tre tổ chức mừng Giáng Sinh “đúng nghĩa” (vì những năm trước, thánh lễ xong là mỗi em chỉ có một bịch bánh kẹo rồi ra về), có hoạt cảnh Chúa sinh ra do quí sơ dòng Mến Thánh Giá từ nơi xa đến đây hai tuần tập cho các em trong họ đạo. Hoạt cảnh Chúa đãsinh ra xong, thì ông già Noel của chúng tôi xuất hiện. Hơn 300 em thiếu nhi “đạo đời” thích quá vì lần đầu tiên thấy ông già Noel to cao, bằng xương bằng thịt đoàng hoàng. Cháu nào cũng có bánh kẹo; các cháu ngoài Công giáo thì có truyện tranh giáo dục, các cháu thiếu nhi xứ đạo thì có truyện tranh Kinh Thánh.

Sau khi phát quà, thánh lễ nửa đêm cử hành trang trọng. Cha bề trên chủ tế, chúng tôi không biết diễn tả cảm xúc của mình thế nào, chỉ có thể nói ngắn gọn: “Thật tuyệt vời cho một đêm Giáng Sinh trên đảo Hòn Tre này!”.

Sau thánh lễ, cũng trên vạt đất mà các em đứng khi xem ông già Noel, một bữa ăn đêm do các bà mẹ trong giáo xứ chuẩn bị đã diễn ra dưới ánh đèn mờ và gió mát lành lạnh. Quí cha, quí sơ, Ban hành giáo, các em tham gia tiết mục diễn nguyện, quí khách mời và chúng tôi, ăn uống đơn sơ mà thân tình trong đêm kỷ niệm Giáng Sinh rất ấn tượng này.

Nghỉ đêm tại nhà dòng, chúng tôi cảm nhận được hết “sự khó nghèo” của dòng Xitô trên hòn đảo nhỏ này. Trong chuyến đi, chúng tôi muốn tiếp tục hành trình là ra Hòn Sơn và quần đảo Nam Du để tham quan luôn, nhất là khi biết ở Hòn Sơn đông dân hơn ở đây mà chưa có một nhà thờ nào - tạm hiểu là ánh sáng Tin Mừng chưa được thắp sáng ở đây – thì chúng tôi lại càng háo hức muốn đến, nhưng có vài lý do không thể được nên đành để lòng hẹn lòng.

Chúng tôi nói với một tu sĩ là thầy dòng duy nhất ở đây: “Nếu Đức Cha phong chức linh mục rồi mời thầy ra truyền giáo tại Hòn Sơn thì thầy có sẵn sàng không?”. Thầy lắc đầu quầy quậy nói: “Điều đó ngoài suy nghĩ của em vì…ở đây còn muốn kiệt sức rồi, ra ngoài đảo đó thì….”. Được biết, Đức Cha Giuse của Giáo phận Long Xuyên và cha hạt trưởng Rạch Giá có mời ba nhà dòng nhưng chỉ có dòng Xitô này nhận lời mời ra đây “đốt ấm lòng đạo”. Đối với chúng tôi, đây là sự hy sinh không nhỏ và bộc lộ cung cách phục vụ không bến bờ.

Dù đã được cha quản hạt Rạch Giá giới thiệu, chúng tôi vẫn có một chút bỡ ngỡ khi biêt giáo họ có cha chánh xứ là bề trên của một cộng đoàn, một cha phó trẻ mới du học từ Hoa Kỳ về và một thầy là tu sĩ của dòng. Chứng kiến quí cha, thầy đọc kinh, chúng tôi lại dâng trào cảm xúc.

Sơ lược lịch sử hình thành giáo họ Hòn Tre

“Mây phủ Hòn Tre cầu Chúa giúp

Sóng vỗ mạn thuyền khấn Mẹ thương”

HònTre là một xã đảo đồng thời cũng là trung tâm hành chính của huyện Kiên Hải tỉnh Kiên Giang, cách thành phố Rạch Giá khoảng 30 km về phía tây với gần 1 giờ đi tàu cao tốc. Tổng diện tích đảo là 43 km vuông, đỉnh cao nhất là 395 mét so với mực nước biển.

Vào khoảng thập niên 60, một số hộ gia đình Công giáo ra Hòn Tre khai hoang và lập nghiệp. Trong số đó có linh mục tên là Hoàng cùng ra với bà con giáo dân thành lập cơ sở đầu tiên. Ngài cho xây dựng nhà thờ, trường học và trạm xá để phục vụ bà con mới ra đảo lập nghiệp. Đến sau năm 1975, một số giáo dân sơ tán về bờ, còn một sô gia đình trụ lại trên đảo. Trong một thời gian dài không có linh mục coi sóc, hướng dẫn tinh thần nên giáo dân trên đảo cũng thưa dần. Khoảng 10 năm nay, một tuần chỉ có một thánh lễ Chúa nhật. Tuy nhiên, nhờ lòng đạo đức, lòng ước ao, lời cầu nguyện của một số ít gia đình, và nhất là nhờ sự cầu bầu của Đức Mẹ Vô Nhiễm, Thiên Chúa đã rủ thương đến đoàn chiên côi cút trên vùng đảo Hòn Tre này, đến nay có thánh lễ hằng ngày.

Hiện nay, dân cư trên đảo sinh sống bằng các nghề: trồng vườn, đánh bắt, chế biến thủy sản, kinh doanh các dịch vụ nhỏ lẻ. Ngư nghiệp là thế mạnh của xã đảo nhưng do phương tiện đánh bắt còn thô sơ nên sản lượng chưa cao.

Họ đạo Hòn Tre thuộc giáo hạt Rạch Giá, giáo phận Long Xuyên. Đức Cha Giáo phận giao cho dòng Xitô Phước Vĩnh coi sóc từ tháng 12 năm 2011. Nay được gọi là cộng đoàn Đức Mẹ Vô Nhiễm. Hiện đang xây dựng nhà thờ và các cơ sở cần thiết.

Giáo họ Hòn Tre đang vui mừng và phấn khởi xây nhà thờ mới nhưng còn nhiều khó khăn, chỉ mong Chúa chúc phúc và nhiều người chung tay.

Chúng tôi tạm biệt Hòn Tre để đi Hà Tiên cùng với quí cha, thầy và hai sơ. Dù phải đọc kinh trên xe và hơi mệt, lòng chúng tôi vẫn thấy xao xuyến khi dần xa Hòn Tre và lòng không quên ao ước có lần được đến Hòn Sơn (cũng cách Hòn Tre 1 giờ đi tàu) tham dự thánh lễ khi ở đó được hình thành một cộng đoàn khác trên đảo.

Maria Vũ Loan                Nguồn: Vietcatholic